بررسی رابطه علّی عوامل تاثیر‌گذار بر تقاضای واردات چوب‌آلات الواری در ایران

در این مقاله سعی بر آن است که با بررسی روند واردات چوب‌آلات الواری در ایران، مهمترین متغیر‌های مؤثر بر میزان تقاضا برای واردات این ماده اولیه مهم و پرمصرف شناسایی و از آن در جهت اتخاذ راهبرد‌های مناسب برای واردات این محصول استفاده کرد. در این راستا یک تابع خطی لگاریتم– لگاریتمی برای تقاضای واردات چوب‌آلات الواری در کشور تصریح و از آن برای بررسی مهمترین متغیرهای تأثیرگذار بر آن و همچنین دستیابی به ضرایبی که مستقیماً کشش‌ها را برآورد می‌کند استفاده گردید. همچنین، این مقاله سعی دارد، وجود یک ارتباط بلندمدت بین متغیرهای تشکیل‌دهنده تابع تقاضای واردات چوب‌آلات الواری را با استفاده از آزمون انگل -گرنجر و آزمون هم انباشتگی یوهانسن - جوسیلیوس مورد آزمون قرار داده و در نهایت رابطه علّی بین آنها را با استفاده از آزمون علیّت گرنجری در کوتاه‌مدت بررسی نماید. در این راستا قبل از برآورد مدل، ایستایی هر یک از متغیرها در حالت لگاریتمی با استفاده از آزمون ریشه واحد دیکی فولر تعمیم یافته ((ADF و فیلیپس- پرون (PP) در سطح معنی‌دار 5 درصد مورد بررسی قرار گرفت و همچنین از آزمون بریوش- گادفری برای آزمون فرض عدم خودهمبستگی سریالی بین اجزاء اخلال که یکی از فروض مهم مدل کلاسیک است استفاده گردید و پس از ایستا نمودن تمامی متغیرها و اطمینان از عدم وجود خود همبستگی سریالی بین جملات اخلال، تابع تقاضای واردات چوب‌آلات الواری در ایران طی سال‌های 1388 -1363 و با استفاده از روش حداقل مربعات معمولی (OLS) تخمین زده شدند. نتایج تخمین مدل نشان می‌دهد که میزان تقاضای واردات چوب‌آلات الواری با متغیرهای نرخ ارز اسمی و میزان تولید داخلی رابطه منفی و با میزان تولید ناخالص داخلی (GDP) و درآمدهای نفتی کشور رابطه مثبت دارد که مطابق با انتظار بود. همچنین نتایج آزمون‌های هم‌جمعی انگل – گرنجر و یوهانسن - جوسیلیوس، وجود رابطه بلندمدت بین متغیرها در تابع تقاضای واردات چوب‌آلات الواری در ایران را نشان دادند. نتایج آزمون علیّت گرنجری نشان داد که جهت و رابطه علیّت یک طرفه از سوی نرخ ارز اسمی، میزان درآمدهای ناشی از صادرات نفتی، میزان تولید ناخالص داخلی و میزان تولید داخلی چوب‌آلات گرد به سمت میزان واردات چوب‌آلات الواری به‌علت رد شدن فرضیه صفر مبنی بر عدم رابطه علیّت، وجود دارد.